Clay Shirky vertelt het in zijn artikel 'Ontology is overrated': Taggen zonder een goed doordacht systeem van categorieën lijkt het recept voor een ramp. Maar als je het internet bekijkt - het Wilde Westen van 'free labeling' - dan kun je nog verrassend veel nuttige informatie halen uit een grote rommelige verzameling gegevens.

Wat IS iets? Een zoogdier, een vis, een vogel, een plant, een boom, een struik? Vragen die de top-ontwerpers van onze classificatiesystemen stelden. Denk aan Mendelejev die het periodieke systeem der elementen neerzette. Of aan Linnaeus die de levende natuur indeelde in klassen. Ontologen en labelaars avant la lettre.

Beperkingen

Mag ik van jou van de zoogdieren… de dolfijn? Elk systeem voor classificatie heeft zijn beperkingen. Er zijn altijd gevallen die niet goed in een klasse passen, of die juist in meerdere klassen tegelijkertijd passen. Wat te doen? Een nieuwe klasse toevoegen, of linkjes leggen tussen de klassen?

De ontwikkeling van classificatiesystemen volgens Clay Shirky

Wildgroei

Als er voldoende exemplaren zijn die een nieuwe klasse kunnen bevolken, kan het zinvol zijn om een nieuwe klasse toe te voegen. (Web-ontwerpers, komt deze problematiek jullie bekend voor? Een nieuw menu toevoegen of niet?) Maar een wildgroei van klassen vergroot de overzichtelijkheid weer niet.

Dan maar werken met links. Daardoor ontstaat een nieuw classificatiesysteem, boven op het oude. Een systeem van de tweede orde. Web-ontwerpers herkennen hierin bijvoorbeeld het aanvullende menu, naast het hoofdmenu, waarmee bezoekers op een andere wijze kunnen zoeken op de website.

Berners-Lee, de uitvinder van het web, liet zien dat je heel goed een grote hoeveelheid links kunt maken. En dat zo'n classificatiesysteem van de tweede orde zo groot en ingewikkeld kan worden dat we instanties als Google nodig hebben om er, elke zoekopdracht weer, orde in aan te brengen.

Crowd sourcing

En dan gebeurt er iets interessants: niet meer het door slimme koppen ontworpen classificatiesysteem helpt je om toegang tot gegevens te krijgen. Nee, het zijn de populaire zoekwoorden die op een organische manier zorgen voor ordening. Een dynamisch classificatiesysteem als resultaat van de wisdom of the crowds.

Daarmee komen we in de volgende fase, waarin die nieuwe, door ons zoekgedrag bepaalde classificatie gaat bepalen hoe we onze gegevens indelen en onze websites inrichten.