vrijdag, 29 maart 2024
Vraag Rijk
Online Schrijfhulp
De letter en de geest

Stel, je krijgt een tekst onder ogen met daarin enkele knoeperds van taalfouten. Het is een beeldkwaliteitplan waarin staat wat mag en wat niet mag bij het bouwen van een huis. Je bent verantwoordelijk voor het uitgeven van het boekje waarin die tekst een plaats krijgt. Je neemt de hele tekst grondig door en verbetert alle taalfouten die je tegenkomt. Daarmee red je het gezicht van degene voor wie je de uitgave verzorgt, en van jezelf. Logisch toch?

Natuurlijk meld je de opdrachtgever nog even wat je gedaan hebt. Die stelt echter resoluut dat er geen letter gewijzigd mag worden in de betreffende tekst. "Die tekst is allang geleden vastgesteld, nog voor we bij jou aanklopten", is zijn verklaring. "Stel je voor dat jij een wijziging achteraf ontdekt in een omvangrijk, door jou ondertekend contract over bijvoorbeeld de verbouwing van je huis. Je kunt het contract dan met recht ongeldig laten verklaren."

De rechter let in dit soort gevallen niet op de inhoud, maar moet tegemoetkomen aan de advocaat die stelt dat de rechtsgeldigheid van het document vervalt vanwege de wijziging achteraf. Er kan nog wel veel meer gewijzigd zijn. Dat valt niet te controleren. Niks geest van de wet, elke letter telt. Wijziging is alleen mogelijk in het bijzijn van alle betrokkenen, waarna zij de ingreep bevestigen met een paraafje.

Dat is niet mogelijk met de tekst die nu voorligt. De gemeenteraad nog een keer bij elkaar roepen om een nieuwe verbeterde versie vast te stellen oogt niet alleen stuntelig ("waarom is die redacteur niet eerder ingeschakeld?"), maar is ook praktisch onmogelijk gezien de afspraken met vormgever, drukker en - met name - de beoogde lezers. Zo kan het dus gebeuren dat er een prachtig vormgegeven boekje vol fouten op de wereld wordt gezet. Naar de letter van de wet.