Veel wetenschappers waarderen en gebruiken blogs, online discussiefora en netwerksites om wereldwijd kennis te delen met collega’s. En om kennis op te doen. Social media helpen hen bij het delen van informatie, bij het netwerken en bij het deelnemen aan discussies.

Wat zijn hun platforms en hun tools? En hoe schakelen zij niet-wetenschappers in? En wat zijn de dilemma’s voor wetenschappers om voluit te gaan op de social media?

Samenwerking

Researchgate.net staat bij vele wetenschappers bekend als platform waarop zij kunnen samenwerken. “Voor wetenschappers: uw reputatie, uw voorwaarden”, kopt de website.

Op Labspaces.net kunnen zij elkaar ontmoeten om te discussiëren over gezondheids-, natuur-, bio- en ruimtewetenschappen.

Op Myexperiment.org vinden zij een virtuele onderzoeksomgeving waar zij wetenschappelijke data kunnen delen. En dan hebben we natuurlijk nog de vele (vaak besloten) LinkedIn-groepen over uiteenlopende wetenschappelijke onderwerpen.

Van de online onderzoekstools voor wetenschappers verdienen www.openscience.org (voor open source wetenschappelijke software) en de verzameling tools bij projectbamboo.org aanbeveling.

Betrouwbaarheid

Dat het web daarnaast een rijke bron is voor informatie is voor wetenschappers soms een probleem: Hoe betrouwbaar is deze informatie? Is de informatie wel bruikbaar voor mijn onderzoek?

Niettemin zien we steeds meer wetenschappers gebruikmaken van de informatie die social media verschaffen als zij op zoek zijn naar trends, maar ook naar de reputatie van henzelf en hun eigen instituten. Enkele handige gratis tools daarvoor: socialmention.com, addictomatic.com (een dashboard), twazzup.com (met name voor Twitter) en www.kurrently.com

Leken inschakelen

Een belangrijke trend in met name de wetenschappen die het van observaties moeten hebben, is het inschakelen van vrijwillige leken. Voor het verzamelen van data.

Het experiment setiathome.berkeley.edu om buitenaardse intelligentie op te sporen is een voorbeeld.

Maar ook serieuzere wetenschappen bedienen zich van deze systematiek. Het www.zooniverse.org, de www.batdetective.org en het Babylab van de Universiteit van London zijn aardige voorbeelden.

Dilemma’s

Wat zijn de dilemma’s voor wetenschappers om deel te nemen aan deze trends? Kwade bedoelingen – of de angst daarvoor – maken sommigen terughoudend.

Anderen vrezen hun wetenschappelijke doelstellingen (voldoende publiceren) niet te halen als zij hun onderzoek zomaar vrijgeven.

En weer anderen vrezen dat de financiering van hun onderzoek in gevaar komt als ze ‘onderzoeksgeheimen’ weggeven. Sommige sponsoren van onderzoek staan immers op exclusiviteit.

Maar

Niet iedereen kan die ene prachtige fuga van J.S. Bach uitvoeren met de partituur ervan in de hand. Of die kennis nu vrij beschikbaar was of duur verworven moest worden, voor die uitvoering is echt meer nodig.

Kijk hier naar de presentatie en de workshop die ik hield voor de groep Informational Governance van de WUR op 15 november 2012 in het Gaia-gebouw.

Lees ook: Kennis delen is macht.