vrijdag, 29 september 2023
Vraag Rijk
Online Schrijfhulp

Blog

het begin van alles

Als je wilt begrijpen welke verschuiving in het denken David Graeber en David Wengrow met hun boek Het begin van alles (2022) teweegbrengen, dan is de tegenstelling tussen Jean-Jacques Rousseau (1712 - 1778) en Thomas Hobbes (1588 - 1679) een uitstekende kapstok.

Rousseau beschrijft de mens als van nature goed en ongeschonden. Maar de uitvinding van de landbouw leidt tot privébezit en afgunst. Een burgerlijke overheid is dus nodig om dat bezit te beschermen. Hobbes beschrijft de oertoestand van de mens juist als een oorlog van allen tegen allen. Ook hij vindt een burgerlijke overheid nodig, maar juist omdat mensen van nature niet beschaafd zijn.

Beide verhalen slaan nergens op, aldus de auteurs.

collot 1

Hendrik baron Collot d'Escury werd op 4 september 1773 geboren in Rotterdam. Hij studeerde in Groningen en promoveerde in 1794. Door de politieke omwenteling van 1795 - de stadhouder werd verdreven, de Bataafse Republiek begon, de adel kreeg het te verduren - kon hij pas twintig jaar later aan de slag als lid van Provinciale en Gedeputeerde Staten van Holland en als lid van de Tweede Kamer.

Dat betekende voor hem 'de facto' een quarantaine van ruim twintig jaar. Waarin hij zijn encyclopedische, zevendelige “Holland’s Roem in Kunsten en Wetenschappen" schreef. Hij bracht zijn dagen meerendeels met letterkundige studiën door.

thatsmy son 02
“That’s our son!”, photographer unknown

Omdat juist deze dag erom vraagt, hier een tekstje dat ik begin 2021 schreef voor een opkomend koffiemerk.

Volg de January 6 committee hearings op bijvoorbeeld CNN (FOX News besteedt er overigens geen enkele aandacht aan.)

wiewatwoke
Over Wie Wat Woke van Walter Weyns en over een verkrachting

Schrijven over Woke is op eieren lopen. Zo voelt het: Eén fout en je kop gaat eraf. Cancelling, uitsluiting en achtervolging door online en offline trollen kunnen je deel worden.

Dat is enerzijds een teken van de ernst van de zaak voor de betrokkenen: de kwestie gaat hen zo diep aan het hart dat zij de zwaarst mogelijke retoriek en sancties inzetten.

Anderzijds is het een teken van zwakte: diplomatie en de taal van de toenadering zouden zoveel meer kunnen overtuigen.

Lees hier over het gelijk van Woke in een recente zaak.

DeLaatsteRedding Packer
Over De laatste redding, van George Packer (2021)

In Buitenhof van 24 april 2022 spreekt Maaike Schoon met schrijver George Packer over zijn boek “De laatste redding” (2021) en het gevaar dat dreigt voor de democratie, niet alleen in Amerika.

Hij maakt een interessante indeling van het Amerikaanse publiek. Maar ook de aanpak van Macron (Free and Smart France) en Le Pen ("Real French") illustreert zijn typologie.

Packer stelt dat onder meer de oorlog in de Oekraïne laat zien dat de democratie op het spel staat. Maar of hij een haalbare oplossing biedt, dat is de vraag.

pomerantsev 2
Over This is Not Propaganda, Peter Pomerantsev

Dit boek laat zien dat er een informatieoorlog gaande is die via de media en online uitgevochten wordt, onder meer met hulp van zogenaamde trollenfabrieken die via fake accounts in online communities rond politieke kwesties grote hoeveelheden non-informatie en leugens verspreiden.

Opvallend is dat het in die informatieoorlog niet zozeer om leugens lijkt te gaan, maar dat feiten er helemaal niet meer toe lijken te doen.

Met de bewegingen in Rusland en Oekraïne is dit gedachtegoed relevanter dan ooit. De uitzending van Medialogica gisteren maakte dat eens te meer duidelijk.

silly putty

Geïnspireerd door de speech van 5 maart 2022 door Martyn Iles (Australian Christian Lobby)

Wat dacht Vladimir Poetin toen hij besloot Oekraïne binnen te vallen?

Wat Vladimir Poetin doet is slecht en krankzinnig: een ander land binnenvallen en mensen doden, verminken en verdrijven omwille van macht en territorium. Maar waarom doet Poetin dat? Poetin legt het zelf uit, in de toespraak van een uur vlak voor de invasie. De vier dingen die Poetin daarin inbrengt:

1. Oekraïne is eigenlijk een deel van Rusland en zou weer Russisch moeten zijn.
2. De Oekraïense regering is corrupt en spant samen met westerse mogendheden.
3. De NAVO moet zich terugtrekken en Oekraïne moet buiten de NAVO blijven.
4. De bevolking van Donbass in het oosten van Oekraïne moet bevrijd worden.

Het eerste punt (Oekraïne is deel van Rusland) is de beste verklaring voor de grootschalige invasie van Oekraïne. De andere drie punten spelen een bijrol.

politeia
Over Politeia van Plato

Plato (427 - 347 v.Chr.) zet scherp op een rij wat er allemaal mis kan gaan bij het politieke bestuur. Volksmennerij, censuur, verdraaiing en het opsluiten en vergiftigen van tegenstanders.

Er lijkt in de afgelopen millennia nog maar weinig veranderd.

Lees wat hij schrijft in boek VIII van de Politeia (380 v.Chr.) en huiver.

vlag oekraine

Publicist en filosoof Bas Heijne maakt het eens te meer duidelijk met zijn restauratie van teksten als die van Menno ter Braak (“Het Nationaalsocialisme als Rancuneleer”) en die van Jan-Werner Müller (“Furcht und Freiheit”): er ligt zo veel op de planken en er wordt zo veel niet benut. Dat is jammer. Zeker in deze tijd waarin scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van wetenschappelijke uitspraken om stellingname en kritisch denken vragen.

Daarom deze uitgave van Tien Teksten Tegen Teloorgang, met ‘oude’ teksten die juist nu de moeite waard zijn. Vrij te downloaden als pdf.

 is china nog te stoppen

Over 'Is China nog te stoppen' van Henk Schulte Nordholt

Niet alleen een onthullend verhaal over het regime van Xi Jinping in China. Een staat waarin investeringen en technologie welkom zijn, maar andere rassen en andere ideeën geweerd worden. Een prima boekje over het China van nu (lees het uitstekende boek van Ties Dams 'De Nieuwe Keizer' uit 2020 voor meer historische feiten), maar vooral een verhaal over hoe een staat niet ingericht zou moet worden.