zaterdag, 20 april 2024
Vraag Rijk
Online Schrijfhulp

Blog

omslag wissenschaftliche weltauffassung der wiener kreis

Over de Wissenschaftliche Weltauffassung der Wiener Kreis

De Weense Kring uit het begin van de vorige eeuw is actueler dan ooit. Juist nu scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschap en het heldere denken zo nadrukkelijk het openbare gesprek bepalen.

Schermafbeelding 2021 08 30 om 12.41.25

Thierry Baudet schrijft in de Volkskrant van 26 augustus 2021 een opiniestuk met de titel "Waarom die behoefte aan een safe space voor de eigen denkbeelden?". Daarin verweert hij zich tegen het opiniestuk van Michiel Beute, afdelingsleider van het Christelijk Gymnasium Sorghvliet, getiteld "Scholen, aarzel niet tegengif te bieden aan desinformatie uit rechts-radicale hoek".

Baudet stelt inleidend: "‘Tegengif’ bieden aan ‘desinformatie uit rechts-radicale hoek’ en de vraag durven stellen of een PVV’er wel voor de klas mag staan, is in zichzelf onverdraagzaam."

ingorgo

Ergens achteraf in Le Marche raken we met de auto achter een stel snelle brommers met jongelui, met dáárvoor een wit 45-kilometer-auto'tje.

Inhalen is niet raadzaam, ook al laten de onderbroken strepen middenin het zo nu en dan toe. De weg is lang, heuvelachtig en bochtig hier in het boerenland.

allemacht

Waar logica en empirische wetenschappen er niet in slagen om mensen te bewegen, daar kunnen poëzie en kunst hun verbindende invloed uitoefenen.

Hoe gaat dat precies in zijn werk en waarom lijkt dat juist nu zo noodzakelijk?

Drie voorbeelden...

Laten we eerst naar drie voorbeelden kijken, om te ervaren waar kunst en poëzie hun kracht aan kunnen ontlenen.

Daarna kijken we naar hoe het werkt.

philpball

Over Beyond Weird van Philip Ball

Kwantumfysica – de leer van de kleinste onderdelen van onze wereld zoals elektronen, fotonen, neutronen, quarks et cetera – is niet te begrijpen. Dat zeggen niet alleen de grondleggers van de kwantumfysica maar ook de moderne natuurkundigen die zich erin verdiepen.
Er gebeuren op de kleinste schaal dingen die wij met onze menselijke beperkingen niet kunnen voorstellen, laat staan begrijpen.

 ayer zeker weten

Over Language, Truth and Logic van Alfred Jules Ayer

Alfred Jules Ayer (1910 –1989) was 24 jaar toen hij een werk schreef dat insloeg als een bom: Language, Truth and Logic (Ayer, 1967). Het verschaft hem onmiddellijke roem binnen de moderne filosofie.

Ayer maakt deel uit van een groep denkers die denk ik nog steeds van groot belang is, juist in deze tijd van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschappelijke methode.

no image

"‘Op 5 mei herdenken we 75 jaar vrijheid,’ is op de poster te lezen, met daarbij de jaartallen ‘1945-2020'. Bij het laatste jaartal staat een overlijdenskruisje. Onder meer Forum voor Democratie en organisaties als Viruswaarheid en Nederland in Verzet staan als ondertekenaars op de poster." (Het Parool, 3 mei 2021)

Eigen partijleden noemen de poster "pijnlijk", "niet smaakvol" en "stom", maar nemen er niet echt stelling tegen. Andere politici reageren verontwaardigd. T.B. schrijft op 7 mei 2021 een apologie op de website van zijn partij: "Waarom ik volledig achter onze poster blijf staan".

Die verdediging verdient onze aandacht - al zou het zien van de medeondertekenaars van de poster voldoende moeten zijn - voornamelijk omdat ze gebruikmaakt van de drogreden van de stropop, het "strawman-argument".

Voor allen die zindelijke oordelen willen kunnen onderscheiden van ongeldige, hier een korte analyse van deze falende argumentatie.

The Ways Of Paradox

Over The Ways of Paradox van Willard Van Orman Quine

Willard Van Orman Quine (1908 - 2000) was een Amerikaanse filosoof en logicus in de analytische traditie, een van de meest invloedrijke filosofen van de twintigste eeuw. In zijn artikel The Ways of Paradox (1966) bespreekt Quine op heldere wijze enkele soorten logische paradoxen. Een logische paradox is een tegenstrijdigheid die ontstaat via een vaak schijnbaar foutloze redenering. Logici en wiskundigen gebruiken de paradox om aan te tonen dat de uitgangspunten voor een redenering niet kloppen, of om aan te tonen dat de redenering zelf fouten bevat.

Paradoxen laten zien wat de grenzen zijn van ons denken. Daarom zijn ze onze aandacht meer dan waard. Zeker in deze tijd waarin scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van wetenschappelijke uitspraken om stellingname en kritisch denken vragen. Daarom hier een samenvatting van het eerste essay uit deze verzameling essays.

tractatus logico-philosophicus book

Over de Tractatus Logico-Philosophicus van Ludwig Wittgenstein

Ludwig Wittgenstein (1889–1951) is misschien wel een van de grootste filosofen van de twintigste eeuw. Hij schreef de Tractatus Logico-Philosophicus (1921), een bijzonder en lastig werk over taal, denken en werkelijkheid. Het werk had meteen een enorme invloed in de filosofie en de logica

De opvattingen van Wittgenstein over de beperkingen van taal zijn van groot belang, juist in deze tijd van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van wetenschappelijke uitspraken. Daarom hier een poging tot een samenvatting die beslist niet de pretentie heeft volledig te zijn, noch volledig correct; ze moet inspireren tot verdere studie en helder denken.

trosp reichenbach

Over The Rise of Scientific Philosophy van Hans Reichenbach

Hans Reichenbach (1891–1953) is misschien wel de grootste empiricus van de twintigste eeuw. Hij levert zachtmoedige, maar doordringende kritiek op rationalisten als Plato en Kant en empiristen als Locke en Hume. Hij ontwikkelt van daaruit een eigen empirische wetenschapsfilosofie, met daarin een belangrijke plaats voor de waarschijnlijkheidsleer en de logica. The Rise of Scientific Philosophy (1951) is zijn laatste en meest succesvolle boek.

Het gedachtegoed van Hans Reichenbach is van groot belang, juist in deze tijd van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschappelijke methode.