donderdag, 28 september 2023
Vraag Rijk
Online Schrijfhulp

Boekbesprekingen

De artikelen die gaan over boeken en hun inhoud. De Reader's Digest voor wie weinig tijd heeft. 

Lees, studeer en reageer zonodig.

De bronvermeldingen helpen diegenen die verdere verdieping zoeken.  

charles taylor
Over The Malaise of Modernity (1991) van Charles Taylor

Charles Talyor (1931) is een Canadees filosoof die zich afzet tegen overmatig individualisme en pleit voor verbinding met de samenleving. Met De Bronnen van het Zelf (1989) schrijft hij een omvangrijke geschiedenis van de moderne identiteit.

In zijn lezing The Malaise of Modernity neemt hij stelling tegen de authenticiteit die uitmondt in narcisme: sociale authenticiteit betreft voor hem juist de dialoog en een bewuste keuze voor belangrijke waarden.

Read More

crick

Een recente getuigenis over wetenschap verliep als volgt: "Als beta-wetenschapper was mijn kijk op de werkelijkheid - ook op emoties en andere processen in het menselijk brein - dat deze uiteindelijk te herleiden is tot materie waarvoor de natuurwetten gelden. Maar nu geloof ik als beta steeds minder in de maakbaarheid die veel wetenschappers betogen en denk ik dat er meer aan de hand is dan de wetenschap kan verklaren."

Gelukkig laat de wetenschap heel duidelijk zien voor welke problemen er nog geen verklaring kan worden gevonden en die nog opgelost moeten worden. Dat de wetenschap hier niet in slaagt en niet alles kan verklaren (denk bijvoorbeeld aan de kwantummechanica waarvan zelfs de eigen theoretici zeggen: "Het is niet te begrijpen"), mag nog geen reden zijn om te vluchten in niet-wetenschappelijke methodes.

In de serie ontsporende wetenschappers mag de grondlegger van de DNA-theorie, Francis Crick (1916 - 2004) niet ontbreken.

Read More

michael dummett
Over 'The Logical Basis of Metaphysics' van Michael Dummett

Michael Dummett (1925 – 2011) leverde belangrijke bijdragen aan de analytische filosofie en de taalfilosofie. Tegelijkertijd was hij actief tegenstander van rassendiscriminatie. Zijn hart lag bij het wegnemen van moeilijk op te lossen tegenstellingen. Zijn boeken zijn lastig toegankelijk, deels omdat hij zo precies formuleert, maar vooral omdat hij complexe onderwerpen behandelt.

In ‘The Logical Basis of Metaphysics’ (1991) laat hij zien hoe hij denkt de tegenstelling tussen twee onverenigbare filosofische standpunten weg te kunnen nemen. Een voorbeeldige aanpak, die in mijn ogen navolging verdient op andere terreinen van de wetenschap, in de religie, de politiek…

Read More

 martin wolf
Over ‘De Crisis van het Democratisch Kapitalisme’ van Martin Wolf, 2023

Ik ben geraakt door zijn scherpe analyse, zijn wendbaarheid en zijn gedrevenheid. Maar vooral door zijn boodschap. Ik heb het over Martin Wolf (1946) en zijn boek ‘De Crisis van het Democratisch Kapitalisme’. (Lees hier mijn samenvatting van het boek (pdf))

Het boek gaat over de economische teleurstelling, die Wolf als verklaring ziet voor het opkomend links- en rechts-populisme. Die populisten zoeken de oorzaak voor ongelijkheid en economische instabiliteit bij minderheden in eigen land en bij buitenlanders.

Read More

david bohm
Over ‘Wholeness and the Implicate Order’ van David Bohm, 1980

De latere David Bohm (hij leefde van 1917 tot 1992) laadt de verdenking op zich dat hij speculeert als wetenschapper, als hij in 1980 zijn boek ‘Wholeness and the Implicate Order’ schrijft, en dat hij – erger nog – anderen daarmee inspireert te ontsporen als wetenschapper.

Read More

kastrup

Het vertrouwen in de wetenschap is een groot goed, zeker in deze tijden van scepsis, samenzweringsdenken en achterdocht ten aanzien van de wetenschappelijke methode.

Want, al weten wetenschappers het niet altijd zeker en al zijn zij het niet altijd met elkaar eens, bij wie moeten we anders terecht als we zoeken naar een goed onderbouwd antwoord op vragen over hoe onze wereld in elkaar zit?

Met de oprichting van de Essentia Foundation* (www.essentiafoundation.org) is een bedenkelijk markeringspunt ontstaan in het wetenschappelijke landschap.

Read More

chaos complex
Over Chaos van James Gleick en Complexiteit van Roger Lewin

Wat zijn de complexiteitstheorie en de chaostheorie nu eigenlijk? En wat zijn attractoren in complex-dynamische systemen?

Natuurlijke systemen zijn ook wel op te vatten als complex-dynamische systemen. Ze zijn erg moeilijk te modelleren, dat wil zeggen te voorspellen. Kijk bijvoorbeeld maar naar het weer, de bewegingen van een complexe slinger, de vorm van een boom. In de wiskunde zijn er systemen ontdekt die met een zeer klein aantal regeltjes, zeer complexe figuren kunnen beschrijven.

Read More

williams

Jeremy Bentham (1748 – 1832) is een belangrijke grondlegger voor het utilitarisme. Dat is het streven naar het grootst mogelijke geluk voor het grootste aantal mensen. Het lijkt logisch. Toch zitten er vele haken en ogen aan het utilitarisme.

Bernard Williams, Brits filosoof (1929 – 2003) levert in zijn artikel (Williams, 1979) kritiek op het utilitarisme. Hij stelt dat utilitarisme de problemen van de morele en politieke filosofie niet serieus aanpakt, omdat het geen echte inhoud geeft aan noties als integriteit en geluk.

Read More