Toen de computer zijn intrede deed in de taalwetenschap ontstond de term ‘computerlinguïstiek’. Een hele verrijking, die computer. Want voor het eerst konden we taalkundige modellen echt goed testen. (Ik mocht daar in de beginfase een jaar of tien aan meewerken als ‘computerlinguïst’.) Maar de term zelf zorgde altijd voor verwarring, vooral bij de buitenwereld, omdat de aandacht te veel lag op het instrument en minder op de inhoud.

Net zoals bij de aanduiding ‘social media’ vandaag.

Vernieuwing van methodes en grondslagen

Natuurlijk, de inzet van de computer veranderde veel aan de grondslagen en de methodes in de theoretische en de toegepaste taalkunde. En de computer(modellen) speelden daarbij een cruciale en sturende rol. Maar de benaming ‘computerlinguïstiek’ is te veel eer voor de computer.

Het is een naam om de omslag in denken te markeren, en uit te dragen. ‘Dit is echt nieuw’, dacht men (terecht). Er werden afdelingen Computerlinguïstiek opgericht, met eigen hoogleraren, docenten en onderzoekers. Er waren daarvoor nieuwe geldstromen nodig. De aanduiding ‘computerlinguïstiek’ vergemakkelijkte die vernieuwing.

Ook bij de social media

Precies hetzelfde is nu aan de hand met de aanduiding ‘social media’ als toevoeging aan allerlei (communicatie)activiteiten. Het is te veel nadruk op de instrumenten ten koste van de inhoud. Natuurlijk, waar nodig en nuttig zetten we de social media in, als instrumenten. En natuurlijk, onze uitgangspunten en methodes veranderen daardoor.

Ook is het begrijpelijk dat er een aansprekende term nodig is om die vernieuwing te markeren en uit te dragen. Maar de nadruk moet blijven liggen op de inhoud en de grondslagen. De instrumenten zijn... instrumenteel. Een kop als ‘Hoe IJsland zijn economie herstelt met social media’ (Mashable, 15 maart 2012) die de social media een te centrale rol geeft, hoort binnenkort in het socialmediamuseum...

Het gaat vanzelf over

Inmiddels hoor je de term ‘computerlinguïstiek’ niet zo vaak meer. Het is vanzelfsprekend computermodellen te gebruiken in alle takken van de wetenschap. Bijvoorbeeld, de naam ‘computerboekhouden’ heeft het nooit gehaald, vanwege die overbodigheid (is een vrijgezel ongetrouwd?).

Ik verwacht dat de toevoeging ‘social media’ dezelfde weg naar de overbodigheid gaat. Communicatie, campagnes, marketing, gedragsverandering zullen allemaal óók gebruik maken van de social media. Vanzelfsprekend. En dan is het niet (meer) nodig ermee te koop te lopen.

Lees ook Social media zitten in de trendcyclus.